BİZİM ÇOCUK HUKUK KLİNİĞİ

Rekabet Kurumu

1. Kuruluş ve Tarihçe

  • Kuruluş Yılı: 1994

  • Hukuki Dayanak: 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (1994)

  • Faaliyete Başlama: 1997 yılında aktif olarak çalışmaya başlamıştır.

  • Rekabet Kurumu, serbest piyasa ekonomisinde haksız rekabeti önlemek, tekelleşmenin önüne geçmek ve rekabetçi düzeni korumak amacıyla kurulmuştur.

2. Amaç ve Görevleri

Rekabet Kurumu’nun temel amacı:

  • Mal ve hizmet piyasalarında rekabeti engelleyici, bozucu veya kısıtlayıcı uygulamaları önlemek,

  • Tekelleşme ve kartelleşmeye karşı piyasayı korumak,

  • Tüketicinin çıkarlarını gözetmek,

  • Serbest piyasa ekonomisinin sağlıklı işlemesini sağlamak.

Görevlerinden bazıları:

  • Kartel, fiyat anlaşması, piyasa bölüşümü gibi rekabet ihlallerini incelemek,

  • Birleşme ve devralmaları denetlemek,

  • Hâkim durumun kötüye kullanılmasına karşı yaptırım uygulamak,

  • Rekabet hukuku alanında araştırma ve raporlama yapmak.

3. Kurumsal Yapı

  • Başkan: Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

  • Kurul: Başkan, 2 başkan yardımcısı ve üyelerden oluşur (toplam 7 üye).

  • Bağımsızlık: İdari ve mali özerkliğe sahip, bağımsız düzenleyici kurum niteliğinde.

  • Merkez: Ankara.

4. İlgilendiği Konular

  • Kartel ve fiyat anlaşmaları,

  • Tekelleşme (hâkim durumun kötüye kullanılması),

  • Birleşme ve devralmalar (şirket satın alma, birleşme),

  • Piyasa bozucu uygulamalar (örneğin kamu ihalelerinde danışıklı teklif),

  • Reklam ve tüketiciyi yanıltıcı pazarlama davranışları.

5. Mevzuat

  • 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun

  • İlgili yönetmelik ve tebliğler:

    • Birleşme ve Devralmaların Denetimi Hakkında Tebliğ,

    • Dikey Anlaşmalar Tebliği,

    • Yatay Anlaşmalar Tebliği,

    • Hâkim Durumun Kötüye Kullanılması Hakkında kılavuzlar.

6. Başvurular

A. Bireysel Başvurular (Şikâyet/İhbar)

  • Vatandaşlar veya firmalar, piyasada rekabeti bozucu davranışlar olduğunu düşündüklerinde başvuru yapabilir.
    📌 Başvuru Yolları:

  • E-Devlet → “Rekabet Kurumu Şikâyet Başvurusu”

  • Kurumun web sitesi (www.rekabet.gov.tr)

  • CİMER

  • Yazılı dilekçe (posta ile veya elden)

B. Kurumsal Başvurular (Birleşme/Devralma Bildirimi)

  • Şirketler, belirli büyüklüğün üzerindeki birleşme ve satın almaları Rekabet Kurumu’na önceden bildirmek zorundadır.
    📌 Gerekli Belgeler:

  • Şirket birleşme sözleşmesi,

  • Ortaklık yapısı, mali tablolar,

  • Pazar payı bilgileri,

  • İş planı.

7. Başvuru Süreci

  1. Başvurunun kayda alınması,

  2. Ön inceleme (başvurunun rekabet hukuku kapsamında olup olmadığı),

  3. Esas inceleme (pazar payı, rekabet kısıtlaması var mı?),

  4. Kurul kararı (izin, yasaklama veya şartlı izin),

  5. Sonuçların kamuya açıklanması.

⏱ Süreler:

  • Bireysel şikâyetler: 30 gün içinde ön değerlendirme yapılır.

  • Birleşme-devralma işlemleri: genellikle 1-3 ay içinde sonuçlandırılır.

📌 Özet:
Rekabet Kurumu, piyasada adil rekabeti koruyan bağımsız bir düzenleyici kurumdur. Hem bireysel şikâyetleri hem de şirket birleşme/devralma bildirimlerini inceler. Kararları bağlayıcıdır ve çoğu zaman yargısal denetime açıktır.

Rekabet Kurumu – Başvuru ve Karar İncelemeleri

1. Başvuru Yolları

Bireysel Başvurular (Şikâyet / İhbar)

  • E-Devlet: “Rekabet Kurumu Şikâyet Başvurusu” hizmeti.

  • Rekabet Kurumu Web Sitesi (www.rekabet.gov.tr).

  • CİMER: Başvurular Kuruma yönlendirilir.

  • Yazılı Dilekçe: “Rekabet Kurumu Başkanlığı, Ankara” adresine posta veya elden teslim.

Süre: 30 gün içinde ön değerlendirme yapılır, esas inceleme gerekirse birkaç ay sürebilir.

Kurumsal Başvurular (Birleşme – Devralma Bildirimi vb.)

  • Resmî Yazı + Ek Belgeler: Doğrudan Kuruma gönderilir.

  • E-Devlet Kurumsal Modül veya BTK benzeri online başvuru sistemleri.

  • Yetkili Avukat / Temsilci aracılığıyla da yapılabilir.

Gerekli Belgeler:

  • Birleşme/devralma sözleşmesi,

  • Ortaklık yapısı ve mali tablolar,

  • Pazar payı bilgileri,

  • İş planı.

Süre: 1-3 ay arasında sonuçlanır. Rekabet ihlali şüphesi varsa soruşturma süreci uzar.

2. Dilekçe Örnekleri

Bireysel Şikâyet Dilekçesi

T.C.
REKABET KURUMU BAŞKANLIĞINA
(ANKARA)

Başvurucu: …………………………………
Adres: …………………………………
Telefon / E-Posta: …………………………………

Şikâyet Edilen Kuruluş: …………………………………

Şikâyetin Konusu:
(Örn: “X firmasının rakiplerini dışlayacak şekilde fiyat politikası uygulaması”)

Şikâyetin Açıklaması:
…/…/20.. tarihinde … sektöründe faaliyet gösteren X firmasının ürünleri piyasada tek tip fiyata yükseltilmiştir. Rakip firmalar benzer şekilde hareket ederek fiyat anlaşması (kartel) oluşturdukları şüphesi doğmuştur.

Bu durum, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. maddesi hükmüne aykırıdır.

Talep ve Sonuç:
Şikâyetimin incelenerek rekabeti bozucu uygulamalar varsa yaptırım uygulanmasını arz ederim.

Tarih: …/…/20..
İmza

Ekler: Fiyat teklifleri, belgeler

Kurumsal Başvuru (Birleşme/Devralma Bildirimi)

T.C.
REKABET KURUMU BAŞKANLIĞINA
(ANKARA)

Başvuran Kuruluş(lar): X Holding A.Ş. – Y Gıda Sanayi A.Ş.

Başvuru Konusu:
X Holding A.Ş.’nin Y Gıda Sanayi A.Ş.’nin %60 hissesini devralmasına ilişkin birleşme-devralma bildirimi.

Açıklamalar:
4054 sayılı Kanun’un 7. maddesi ve 2010/4 sayılı Tebliğ uyarınca, işlem tarafımızca Kurumunuza bildirilmektedir.

Ekler:

  • Birleşme sözleşmesi,

  • Ortaklık yapısı ve mali tablolar,

  • Pazar payı verileri.

Talep ve Sonuç:
Başvurumuzun incelenerek izin verilmesini arz ederiz.

Tarih: …/…/20..
İmza (Yetkili Kişiler)

Örnek Karar İncelemesi

Kararın Kimliği

  • Karar No: 21-15/190-81

  • Tarih: 11.03.2021

  • Konu: Çimento sektöründe fiyat artışları

Kararın Konusu

Rekabet Kurumu’na yapılan başvurularda, bazı çimento üreticilerinin fiyatlarını eş zamanlı artırarak kartel oluşturduğu şüphesi gündeme gelmiştir.

Hukuki Dayanak

  • 4054 sayılı Kanun

    • Madde 4 → Rekabeti kısıtlayıcı anlaşmalar yasağı

    • Madde 16 → İdari para cezası

İnceleme Süreci

  • Ön araştırma yapıldı, şirketlerden bilgi ve savunma alındı.

  • Fiyat artışlarının aynı dönemde ve aynı oranda yapıldığı tespit edildi.

Karar

Rekabet Kurulu, ilgili şirketlerin rekabeti ihlal ettiğine karar vererek toplamda milyonlarca TL idari para cezası uyguladı.

Önemi

  • Piyasada tüketici aleyhine fiyat artışlarının önlenmesi için emsal teşkil etti.

  • Şirketlere, fiyat politikalarında bağımsız hareket etmeleri gerektiği hatırlatıldı.

Sonuç:

  • Vatandaş → şikâyet için E-Devlet / web sitesi / dilekçe ile başvurabilir.

  • Şirketler → birleşme/devralma için bildirim yapar.

  • Rekabet Kurulu kararları bağlayıcıdır ve gerekirse idari para cezalarıyla uygulanır.